پوسته های درخشان و آتشین گازی
It may look like something from The Lord of the Rings, but this fiery swirl is actually a planetary nebula known as ESO 456-67. Set against a backdrop of bright stars, the rust-coloured object lies in the constellation of Sagittarius (The Archer), in the southern sky. Despite the name, these ethereal objects have nothing at all to do with planets; this misnomer came about over a century ago, when the first astronomers to observe them only had small, poor-quality telescopes. Through these, the nebulae looked small, compact, and planet-like — and so were labelled as such. When a star like the Sun approaches the end of its life, it flings material out into space. Planetary nebulae are the intricate, glowing shells of dust and gas pushed outwards from such a star. At their centres lie the remnants of the original stars themselves — small, dense white dwarf stars. In this image of ESO 456-67, it is possible to see the various layers of material expelled by the central star. Each appears in a different hue — red, orange, yellow, and green-tinted bands of gas are visible, with clear patches of space at the heart of the nebula. It is not fully understood how planetary nebulae form such a wide variety of shapes and structures; some appear to be spherical, some elliptical, others shoot material in waves from their polar regions, some look like hourglasses or figures of eight, and others resemble large, messy stellar explosions — to name but a few. A version of this image was entered into the Hubble's Hidden Treasures image processing competition by contestant Jean-Christophe Lambry
این توده آتشین چرخشی ممکن است شبیه چیزی بوجود آمده از “ارباب حلقه ها” باشد، اما در واقع سحابی سیاره ای به نام ESO 456-67 است. این شیء قهوه ای رنگ مایل به سرخ در آسمان جنوبی در صورت فلکی قوس (The Archer) در مقابل پس زمینه ای از ستارگان درخشان قرار دارد.
این اشیاء علی رغم نامشان، هیچ ارتباطی با سیارات ندارند؛ این نام بدون ارتباط ، به بیش از یک قرن پیش برمیگردد، زمانی که نخستین ستاره شناسان برای مشاهده ی آنها تنها دارای تلسکوپ کوچک و با کیفیت ضعیف بودند. به همین دلیل سحابیها کوچک، جمع و جور و سیاره مانند دیده میشدند – و بدین ترتیب به این عنوان نامگذاری شدند.
زمانی که یک ستاره، مانند خورشید به پایان عمر خود نزدیک میشود، به فضا مواد پرتاب میکند. سحابیهای سیاره ای، پوسته های پیچیده و درخشانی از گرد و غبار و گاز هستند که از یک چنین ستاره ای به فضا پرتاب شده اند. در مراکز این سحابیها، بقایای ستارگان اصلی – ستاره های کوتوله ای کوچک و متراکم سفید – واقع شده اند.
در این تصویر از ESO 456-67، میتوان لایه های مختلفی از ماده را که توسط ستاره ی مرکزی به بیرون پرتاب شده است را مشاهده کرد. هر کدام از این حلقه ها به رنگهای مختلف ظاهر میشوند – نوارهای گازی قرمز، نارنجی، زرد و سبز رنگی قابل مشاهده هستند، در کنار تکه های روشنی که در قلب سحابی قرار دارند. اینکه چگونه سحابیهای سیاره ای چنین شکلها و ساختارهای متنوعی را تشکیل میدهند، هنوز معلوم نشده است؛ بعضی از آنها کروی و برخی بیضوی به نظر میرسند، برخی مواد را به شکل امواج از مناطق قطبی خود پرتاب میکنند، بعضی ها مانند ساعتهای شنی یا عدد هشت بوده و برخی دیگر شبیه به انفجارهای بزرگ و انبوه ستاره ای هستند.
مترجم : زهرا آقا یاری